บัญชีทีละเรื่อง

การบังคับให้ร้านค้ามีเครื่อง EDC โดยกฎหมายการบัญชี

ตั้งแต่วันที่ 31 มีนาคม 2560 เป็นต้นไป กรมพัฒนาธุรกิจการค้า ออกกฎหมายบังคับให้ร้านค้า(ที่เป็นผู้มีหน้าที่จัดทำบัญชี)ต้องมีเครื่อง EDC อย่างน้อย 1 เครื่อง โทษฝ่าฝืนปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท และปรับรายวันอีกไม่เกินวันละห้าร้อยบาทจนกว่าจะปฏิบัติให้ถูกต้อง อธิบดีฯ มีอำนาจออกกฎหมายฉบับนี้หรือไม่ ???

กรมพัฒนาธุรกิจการค้าออกประกาศเรื่อง กำหนดชนิดของบัญชีที่ต้องจัดทำ ข้อความและรายการที่ต้องมีในบัญชี ระยะเวลาที่ต้องลงรายการในบัญชี และเอกสารที่ต้องใช้ประกอบการลงบัญชี (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2560 โดยอ้างอำนาจตามพระราชบัญญัติการบัญชี พ.ศ.2543 ประกอบมติคณะรัฐมนตรี วันที่ 22 ธันวาคม 2558 เรื่อง แผนยุทธศาสตร์การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานระบบการชำระเงินแบบอิเล็กทรอนิกส์แห่งชาติ (National e – Payment Master Plan) และมติคณะรัฐมนตรีวันที่ 28 มิถุนายน 2558 เรื่อง แนวทางส่งเสริมการดำเนินการตามแผนยุทธศาสตร์ National e – Payment ที่มีจุดมุ่งหมายเพื่อพัฒนาระบบการชำระเงินของประเทศไทยให้เข้าสู่ระบบการชำระเงินแบบอิเล็กทรอนิกส์อย่างครบวงจร

ตามประกาศนี้กำหนดให้

1. ร้านค้าที่เป็นผู้มีหน้าที่จัดทำบัญชีตามกฎหมายการบัญชีต้องมีเครื่อง Electronic Data Capture หรือ “EDC” อย่างน้อย 1 เครื่อง
2. ให้แจ้งการติดตั้งเครื่อง EDC หรือการเปลี่ยนแปลง ผู้ให้บริการภายใน 15 วันต่อกรมพัฒนาธุรกิจการค้า

ร้านค้าที่เป็นผู้มีหน้าที่จัดทำบัญชีตามกฎหมายการบัญชีที่เป็นนิติบุคคลมี 5 ประเภท คือ

1 ห้างหุ้นส่วนจดทะเบียน บริษัทจำกัด บริษัทมหาชนจำกัด ที่จัดตั้งตามกฎหมายไทย นิติบุคคลต่างประเทศที่ประกอบธุรกิจในประเทศไทย และกิจการร่วมค้าตามประมวลรัษฎากร

ส่วนร้านค้าที่ประกอบธุรกิจในรูปแบบบุคคลธรรมดา แต่ต้องจัดทำบัญชี ได้แก่ ผู้ประกอบธุรกิจแถบเสียงเพลง แถบวีดีทัศน์ แผ่นซีดี และเกี่ยวกับงาช้าง

สำหรับโทษของการไม่ปฏิบัติตามคำสั่งอธิบดีในการติดตั้งเครื่อง EDC นี้ ปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท และปรับเป็นรายวันอีกไม่เกินวันละห้าร้อยบาทจนกว่าจะปฏิบัติให้ถูกต้อง (มาตรา 27)

ความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน  เห็นว่าอำนาจในการกำหนดชนิดของบัญชีที่ต้องจัดทำ ข้อความและรายการที่ต้องมีในบัญชี ระยะเวลาที่ต้องลงรายการในบัญชี และเอกสารที่ต้องใช้ประกอบการลงบัญชี ตามมาตรา 7 (1) (2) (3) และ (4)  ของอธิบดีกรมพัฒนาธุรกิจการค้าตามพระราชบัญญัติการบัญชี พ.ศ.2543 นั้นมิได้มีขอบเขตถึงการกำหนดให้มีเครื่อง EDC ในการรับเงินของร้านค้า (ผู้มีหน้าที่จัดทำบัญชี) ซึ่งเป็นเรื่องบริหารจัดการด้านการเงิน แต่อย่างใด ดังจะเห็นได้ว่า ในประกาศฯ อ้างมติคณะรัฐมนตรีซึ่งก็ไม่ใช่กฎหมายอีกเช่นกัน ….. ดังนั้น หากมีการบังคับใช้กฎหมายและลงโทษเห็นว่า เจ้าหน้าที่ไม่มีอำนาจบังคับและปรับได้

**ใช่ว่าเพื่อประโยชน์สาธารณะแล้ว จะทำได้นอกอำนาจที่กฎหมายกำหนด**

วิไล วัชรชัยสิริกุล  2 พฤษภาคม 2560

ดาวน์โหลดเอกสารอ้างอิง

1. ประกาศกรมพัฒ เครื่อง EDC
2. คำชี้แจงกรมพัฒน์ เครื่อง EDC 2560
3. คำถาม คำตอบที่พบบ่อยโครงการขยายการใช้บัตร ธปท
4. ตารางสรุปค่าธรรมเนียมเครื่อง EDC ของธนาคารทั้งสองกลุ่มที่ให้บริการ